Blog ekspercki

KAILEAN – Akredytowana Placówka Doskonalenia Nauczycieli > Blog ekspercki

Co z oczu… to z umysłu!

Piotr Bachoński

W powiedzeniu “Co z oczu, to z serca”, kryje się wielka mądrość. Rzeczy, zjawiska, których nie widzimy, są dla nas mniej istotne, zrozumiałe, ważne. Dzieje się tak, ponieważ przetwarzanie obrazów uruchamia więcej struktur mózgowych niż przetwarzanie słów, łatwiej jest nam uwierzyć w coś, co widzimy. Ponadto lepiej rozumiemy treści, które docierają do nas poprzez słowa i obraz jednocześnie. Dlatego też, gdy uczymy innych, wizualizowanie jest niezbędne. Ułatwia rozumienie, ponieważ użycie figur angażuje wzrok i daje praktyczne doświadczenie, które ukonkretnia abstrakcyjne opisy, jakimi zwykle przekazywane są informacje. Wizualizowanie wzmacnia też ślady pamięciowe. Badania Richarda Mayera pokazują, że 72 godziny po prezentacji słownej pamiętamy jedynie 10% treści. Jeśli w prezentacji słowa są wspierane obrazem, po 72 godzinach pamiętamy do 65%. Co więcej ślady pamięciowe są tak trwałe, że potrafią przetrwać 20 lat! To dlatego potrafimy rozpoznać po latach osobę, którą widzieliśmy tylko raz (Ja skądś Pana znam…).

Czytaj więcej

Cyfrowe sprawdziany i kartkówki

Paulina Kuźmo-Biwan

Zdalne nauczanie, z którym nauczyciele i uczniowie mierzą się już od dwóch miesięcy, wiąże się nieodłącznie z podejmowaniem wielu nieznanych wcześniej wyzwań. Jednym z takich wyzwań jest sprawdzanie wiedzy uczniów. Jak przygotować kartkówkę lub test i ograniczyć uczniom czas na odpowiedź tak, aby zminimalizować ryzyko niesamodzielnej pracy? W jaki sposób ocenić dużą ilość prac, nie poświęcając na to całego tygodnia?
Z pomocą przychodzi narzędzie Testportal dostępne pod adresem https://www.testportal.pl. Testportal to aplikacja w języku polskim. Wykorzystywana jest zarówno w organizacjach biznesowych, jak i edukacyjnych. Korzystanie z portalu wymaga założenia konta w opcji EDU. Po założeniu konta zostaniemy przekierowani do menedżera testów. Jest to miejsce, w którym można utworzyć nowy test. Należy rozpocząć od podania informacji podstawowych o teście (tytuł sprawdzianu, krótki opis i język). W drugim kroku pojawią się domyślne ustawienia testu zaznaczone kolorem zielonym (np. 50% – próg zaliczeniowy, losowanie pytań, 2-minutowy czas na odpowiedź). Ustawienia te będzie można modyfikować w dalszym etapie konfigurowania sprawdzianu.

Czytaj więcej

Wprowadzanie działań zapobiegawczych w zakresie rozprzestrzeniania się i zwalczania koronawirusa COVID-19 w sferze spraw pracowniczych

Małgorzata Klowan

Z dniem 8 marca 2020 r. obowiązywać zaczęła ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, tzw. ustawa o koronawirusie.
Ustawa ta określa przede wszystkim zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem, w tym zasady i tryb podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się tej choroby zakaźnej, zadania organów administracji publicznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby zakaźnej, uprawnienia i obowiązki, świadczeniodawców oraz świadczeniobiorców i innych osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby zakaźnej. Ze względu na charakter koronowirusa ustawa ma charakter szczególny i pozwala podejmować wszystkim osobom przebywającym na terenie Polski działania, które mają na celu, co najmniej zminimalizowanie ryzyka wystąpienia epidemii.

Czytaj więcej

Notowanie – kluczowa strategia uczenia się

Piotr Bachoński

Są pewne strategie uczenia się tak stare jak samo nauczanie. Jedną z nich jest notowanie. Zapewne pierwsi nauczyciele nie myśleli o tej czynności jako o strategii uczenia się. Chodziło po prostu o utrwalenie przekazywanej ustnie wiedzy. Kiedy pojawiła się sformalizowana edukacja masowa, około 200 lat temu, notowanie także było jedną z podstawowych i naturalnych czynności ucznia. Jego zeszyt był często jedynym nośnikiem informacji, bo przecież podręczniki były cenne i najczęściej pozostawały w szkole, a do domu uczeń zabierał jedynie notatki w swoim zeszycie. Dlatego też stara szkoła przykładała dużą wagę do prowadzenia notatek. Uczniowie kaligrafowali i słusznie. Wielka szkoda, że teraz kaligrafia jest w zasadzie nieobecna w szkole, tak jakbyśmy zapomnieli jaką rolę w rozwoju mózgu pełni jego współpraca z ręką i okiem. Zeszyty miały być prowadzone schludnie, notatki czytelne i regularnie sprawdzane. A później ten system nagle się załamał. Nie mam pojęcia, czy ktoś zrobił badania na ten temat (a mogłyby być fascynujące), ale można przypuszczać, że wielość różnych mediów spowodowała, że notatnik ucznia stracił na znaczeniu (pozornie), a wielu nauczycieli przestało postrzegać sprawdzanie zeszytów jako swój obowiązek. Uczniowie nie mając poczucia, że to ważne, zamieniają swoje zeszyty w skład makulatury lub dzieło szalonego abstrakcjonisty. Stąd tak ważne są inicjatywy takie jak OK zeszyt.

Czytaj więcej

Kreatywne zamieszanie

Piotr Bachoński

Kreatywność jest na edukacyjnym topie. Po wpisaniu pojęcia: kreatywność do wyszukiwarki Google otrzymujemy (31.01.2020) 27 100 000 wyników. Inteligencja to „jedynie” 11 800 000 wskazań. Nieco wyżej plasuje się myślenie – 15 000 000 wyników. Internet, czyli jego użytkownicy, postrzegają więc kreatywność szerzej niż tylko przez pryzmat inteligencji czy myślenia. W pierwszym przypadku słusznie. Można być osobą kreatywną z przeciętnym ilorazem inteligencji, choć oczywiście wysokie IQ nie przeszkadza, a wręcz pomaga. Jeśli chodzi natomiast o myślenie, to kreatywność jest jednym z jego „rodzajów”, dzisiaj, obok myślenia krytycznego, być może najważniejszym.

Wokół pojęcia kreatywności panuje jednak spore zamieszanie. Kiedyś w jednej z klas szkolnych widziałem plakat zatytułowany: Jak być kreatywnym? Pierwszy punkt brzmiał: Zrób coś szalonego! Kolejne były sformułowane równie „precyzyjnie”. Ten przykład pokazuje, jak często kreatywność jest utożsamiana jedynie z twórczością artystyczną, feerią barw i kształtów, ekstrawagancją, czymś bliżej nieokreślonym i trudnym do uchwycenia. Tymczasem, tak jak to zostało powiedziane powyżej, kreatywność to jedna z form myślenia. I to jest dobra wiadomość, ponieważ myślenia trzeba się nauczyć. Można więc nauczyć się także kreatywności. Tylko nieliczni ludzie rodzą się z tą umiejętnością, pozostali mogą przejść odpowiedni trening i zadziwiać świat swoimi pomysłami.

Czytaj więcej

Czy oświacie jest potrzebny storytelling?

Piotr Bachoński

Czego potrzebują współcześni uczniowie? Fascynujących historii, ale nie tylko oglądanych, ale także opowiadanych. Oczywiście nie może to być jakieś zwykłe opowiadanie, ale takie, które zaintryguje, zaciekawi. Od jakiegoś czasu panuje moda na storytelling. Niestety to ten z nielicznych przypadków, kiedy nie uda się znaleźć w pełni zadowalającego polskiego odpowiednika. Paweł Tkaczyk (który mówi, że żyje z opowiadania ciekawych historii) proponuje termin narratologia . Mamy nieliczne badania na temat storytellingu i wiele domysłów. Obrazowanie wykonane metodą magnetycznego rezonansu mózgu pokazało, że u osoby opowiadającej i słuchającej zajmującej opowieści uaktywniają się te same obszary, tak, jakby ich umysły się synchronizowały. Na pewno opowiadanie historii odtwarzających i porządkujących świat było dla ludzi jedną z najbardziej naturalnych aktywności. Gdy już mamut był upolowany i poćwiartowany, a z jego skóry uszyto już ubrania, wszyscy zasiadali przy ognisku i wtedy okazywało się, że sieć komórkowa nie ma zasięgu, Internet nie działa, a w telewizji znowu same powtórki i mdła rozrywka. Cóż było robić, ludzie opowiadali sobie różne historie. Wprawdzie pierwszym językiem ludzkości były obrazy, ale słowa okazały się bardziej precyzyjne i doprowadziły do narodzenia się literatury. Ten stan trwał mniej więcej do drugiej połowy XX wieku. Narodziny telewizji, a później Internetu, fakt, że odbiornik obrazów (smartfon), każdy z nas ma przy sobie cały czas, zmierzch rodzin wielopokoleniowych sprawiły, iż wydawało się, że czas „opowiadaczy” historii i ich słuchaczy minął.

Czytaj więcej

Lekcja 4 MAT – odpowiedź na potrzeby współczesnej edukacji

Piotr Bachoński

Pracujący w XXI wieku nauczyciele mają jedną niewątpliwą przewagę nad swoimi poprzednikami. W swojej pracy nie muszą opierać się na intuicji, mogą korzystać z badan naukowych, które dokładnie pokazują, co w uczeniu się przynosi wymierne korzyści, a co jest stratą czasu. Intuicyjne przekonania o uczeniu się zawodzą. Długotrwałe skupianie się na jednym zagadnieniu, podkreślanie treści w tekście, wielokrotna lektura – nie działają. Co zatem działa? Przemieszane, a nie skomasowane ćwiczenia, opracowywanie materiału w różnych kontekstach, przywoływanie wiedzy wcześniejszej, najlepiej w momencie, gdy zaczynamy ją zapominać, przywoływanie szerszego kontekstu dla omawianych treści, wizualizacja.
Istnieje schemat lekcji, który wydaje się wręcz stworzony dla realizowania takiego modelu edukacji. To lekcja 4MAT opracowana przez Bernice McCarthy.

Czytaj więcej

Kodowanie a podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Karolina Kukla

Kodowanie i programowanie cieszą się obecnie ogromną popularnością w edukacji na wszystkich poziomach kształcenia. Wszystko to za sprawą szybko zmieniającego się świata i wszechobecnych nowych technologii. Naszym zadaniem jest pomóc dzieciom odnaleźć się w tej nowej rzeczywistości. Zatem naukę kodowania powinno zacząć jak najwcześniej, już w przedszkolu, kiedy to dziecko cechuje się największą ciekawością świata. Właśnie wtedy, kiedy 98% procent dzieci w wieku przedszkolnym cechuje się wysokim poziomem kreatywności. Nauka kodowania już od najmłodszych sprzyja rozwijaniu myślenia analitycznego, myślenia logicznego, nabywaniu umiejętności pracy
w zespole oraz bezpiecznego i świadomego korzystania z technologii informacyjnych.

Czytaj więcej

Dwanaście aplikacji, które sprawią, że Twoja lekcja matematyki będzie bardziej ekscytująca. Subiektywny przewodnik

Ryszard Markowicz

Niestety nie wszyscy kochają matematykę. Niektórzy uważają, że jest nudna, niektórzy, że trudna. Poprzez użycie technologii XXI wieku możesz sprawić, że każdy odkryje, jak bardzo interesująca może być matma.
W tym artykule pokażę Ci jedne z najbardziej interesujących aplikacji, których możesz użyć na lekcji z zastosowaniem cyfrowych technologii. Istnieje wiele takich aplikacji dla uczniów w każdym wieku. Mamy szczęście, ponieważ dzięki tym aplikacjom sprawimy, że uczniowie polubią matematykę prowadzoną w zabawny sposób oraz pomożemy im w wyrównaniu braków w umiejętnościach. Większość tych aplikacji jest darmowych. Jedyna rzecz, którą musisz zrobić, to upewnić się, że Twoi uczniowie ściągną i zainstalują te aplikacje na swoich smartfonach lub komputerach. Zatem to dzieła!

Czytaj więcej